Një letër drejtuar sekretarit Blinken për shpalljen non grata të Sali Berishës dhe familjen e tij në SHBA. Sa janë shanset që Berisha të fitojë gjyqin me Shtetet e Bashkuara dhe cilët janë njerëzit që duhet t’u ndalohet hyrja në SHBA pas Berishës.
Gary Kokalari, themelues i organizatës së “Shqiptarëve për një Shqipëri Demokratike”, një grup avokatie i formuar në Shtetet e Bashkuara për të promovuar institucionet demokratike në Shqipëri, flet për gazetën Dita pas shpalljes “non grata” të Sali Berishës.
Kujtojmë se Kokalari ishte themelues dhe drejtor i Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan, ndërsa ka ngritur zyrën e parë lobuese për shqiptarët në Uashington.
– Ditët e fundit kanë ndodhur zhvillime do të thoja dramatike në Shqipëri. Sekretari amerikan i Shtetit, Anthony Blinken, e shpalli ish-Kryeministrin dhe ish-Presidentin Sali Berisha non grata, duke e ndaluar atë të hynte në Shtetet e Bashkuara. Si e konsideroni një akt të tillë?
– Përgjigjja ime për pyetjen tuaj përmbahet në letrën time të fundit për Sekretarin Anthony Blinken. Dje, i shkrova Sekretarit se qeveria e SHBA ka qenë prej kohësh në dijeni të akuzave të ndryshme kundër Berishës për korrupsion dhe se mendova se ishte koha që Berisha duhej të sanksionohej. Në thelb, unë i thashë Z. Blinken se besoj se vendi i Berishës në skenën politike në Shqipëri ka qenë një pengesë për zhvillimin e institucioneve demokratike të Shqipërisë dhe se deklarata e ashpër nga Departamenti i Shtetit mund të shërbejë për të zbehur ndikimin e Berishës dhe për të ndihmuar përparimin e Shqipërisë përpara si demokraci. Në të kaluarën, Departamenti i Shtetit shfaqi atë që unë mendoj se ishte verbëri e qëllimshme ndaj shumë akteve të korrupsionit nga zyrtarë të qeverisë shqiptare në ndjekje të një axhende më të gjerë të politikës së jashtme amerikane për të cilën përparësitë ishin stabiliteti rajonal dhe luftimi i terrorizmit. Henry Kissinger ishte një praktikues i njohur i kësaj forme të diplomacisë realpolitike.
Për shkak të cinizmit tim, kur Kosta Trebicka më ofroi prova të marrëveshjes mashtruese të armëve të AEY me Meico, unë qëllimisht e mbajta Ambasadën larg kësaj afere sepse kisha dyshime që diplomatët amerikanë mund të kishin një farë niveli të bashkëpunimit me qeverinë Berisha. Por siç i tregova Anthony Blinken, unë shoh faktin që Departamenti i Shtetit më në fund ka vendosur sanksione ndaj Berishës dhe si i thonë fjalës: më mirë vonë se kurrë. Por unë gjithashtu besoj që të ketë rezultate më kuptimplota në luftën kundër korrupsionit. Departamenti i Shtetit do të duhet të ndjekë dhe mbështesë sistemin gjyqësor të Shqipërisë në çdo mënyrë të mundshme për të ndjekur penalisht Berishën në Shqipëri. Kjo është mënyra për të dërguar mesazhin më të fortë të mundshëm se askush nuk është mbi ligjin.
– Së bashku me Z. Berisha, familjes, gruas, djalit dhe vajzës së tij gjithashtu iu ndalua hyrja në Shtetet e Bashkuara. A është kjo normale?
– Unë nuk jam ekspert për këtë lloj sanksioni, por nuk mund të mos kujtoj një rast kur një familje e tërë është sanksionuar. Unë mendoj se Blinken beson se mollët e Berishës nuk ranë shumë larg pemës së tyre. Unë nuk e di se si e quajnë ata në Shqipëri, por në SHBA nëse një grup ose familje përfshihet në një komplot kriminal quhet dallavere. Një term tjetër që ndonjëherë përdoret për këtë lloj grupi është mafia.
– Sali Berisha deklaroi se ai do të hapë një proces gjyqësor kundër Sekretarit Blinken për shpifje në Paris. A nënkupton ky akt hapja e një “lufte” nga Berisha kundër Shteteve të Bashkuara dhe a mendoni se do ta fitojë Berisha këtë luftë?
– Nëse ka një gjë që i shkon Berishës është të lehë si një qen, dhe hamendja ime është se kjo është vetëm një rast tjetër i lehjes së Berishës, por në këtë rast ai nuk do të shpërblehet me një kockë. Nuk jam i sigurt nëse është edhe ligjërisht e mundur që një figurë politike të padisë një qeveri tjetër për shpifje. Por nëse Berisha është mjaft këmbëngulës për të filluar një betejë ligjore me Shtetet e Bashkuara për këtë çështje, them që shanset e tij për të fituar këtë luftë janë të pamundura. Unë mund të them se ka një shkallë më të lartë të probabilitetit që Shqipëria të fillojë një program eksplorimi hapësinor dhe të mundë Shtetet e Bashkuara në garën për të vendosur një njeri në Mars! Ejani dhe mendoni: a nuk do të ishte një vend i keq për të dërguar Saliun atje?! Por çfarëdo që Berisha të vendosë të bëjë për sa i përket një strategjie ligjore, unë i rekomandoj me forcë Saliut që ai të përmbahet nga marrja e këshillave ligjore prej Shkëlzenit, sepse të gjithë e dimë përfundimin e përballjes së tij me sistemin ligjor Amerikan. Kjo më bën të kujtoj, se mua nuk më pëlqen të shpërthej një tullumbace të vogël si Shkëlzeni, por këto sanksione nuk do të bëjnë shumë për të ndihmuar planet që ai mund të ketë për të apeluar çështjen e tij të shpifjes kundër botuesit të Qenve të Luftës.
– A mendoni se këto sanksione ndaj familjes Berisha do të kenë ndonjë efekt në politikën shqiptare aktualisht?
– Ndërsa spekuloja në intervistën tonë të fundit pak para zgjedhjeve, mendova se nëse PD humbiste, partia mund të kërkonte udhëheqje të re dhe që prej zgjedhjeve ka pasur thirrje që Basha të tërhiqej si kryetar i PD. Nëse kombinoni sanksionet e vendosura ndaj Berishës me faktin që Basha tani shihet si një humbës nga anëtarët e PD, kjo siguron një mundësi të shkëlqyeshme për PD për të ekzorcuar Berishën dhe budallanë e tij Basha nga partia. PD humbi zgjedhjet sepse ata nuk kishin asnjë mesazh pozitiv për shqiptarët dhe e gjithë fushata ishte e bazuar në akuza të vjetra të lodhura për korrupsion. Duke pasur parasysh historikun e Berishës, votuesit e dinin se ai nuk kishte besueshmëri për sa i përket luftimit të korrupsionit, megjithatë Basha dhe Berisha filluan një sulm të pafund që nuk arritën të motivojnë votuesit. Thirrja e përsëritur e kundërshtarit tuaj të korruptuar, kur vetë jeni po aq i keq ose më keq i korruptuar, fyen inteligjencën e votuesve dhe është një recetë për humbjen. Pra, është ironia përfundimtare që kur u vendos pluhuri, PD u mund në zgjedhje dhe Berisha u sanksionua për korrupsion. Në intervistën tonë të mëparshme më kishit pyetur për rotacionin politik.
Unë mendoj se rotacioni i pushtetit është i shëndetshëm për një demokraci sepse ndihmon në kthimin e lavjerrësit politik drejt ekuilibrit, por në zgjedhjet e fundit votuesit nuk kishin një alternativë të vlefshme. Që të ketë një ndryshim në pushtet në zgjedhjet e ardhshme, PD do të duhet të lartësojë një udhëheqje të re dhe frymëzuese të cilët janë të çliruar nga skandalet dhe lidhjet me të kaluarën komuniste të Shqipërisë. Tipike e mendjes zhgënjyese të Berishës, kur ai u pyet për sanksionet gjatë një interviste televizive që dha disa ditë më parë, ai kishte guximin të sugjeronte se ai kurrë nuk kishte qenë subjekt i akuzave për korrupsion, dhe më i afërti që ai kishte ardhur ndonjëherë një skandal korrupsioni ishte kur Basha u akuzua në lidhje me kontratën e ndërtimit të rrugës nga Bechtel. Kujtesa e Berishës duhet të përkeqësohet me shpejtësi, sepse ai duket se harron se po thërriste të gjitha goditjet në kontratën e Bechtel ndërsa po tërhiqte telat në gojën e Bashës. Ai gjithashtu duket se i ka harruar gjëra të tilla si 1997, Armo, Albpetrol, Gerdec dhe AEY. Por më duhet ta pranoj që ishte disi zbavitëse të shihje Berishën duke hedhur ashtu Bashën poshtë autobusit. Shpresoj se kjo është shenjë e një çarjeje në marrëdhëniet e tyre që do të rezultojë në PD duke i hedhur të dy nën autobus dhe më pas në plehra ku ata bëjnë pjesë.
– Pas Berishës dhe familjes së tij, mendoni se duhet të ketë njerëz të tjerë në Shqipëri që duhet të ndalohen të hyjnë në Shtetet e Bashkuara?
– Unë mendoj se nuk ka bojë të mjaftueshme në stilolapsin tuaj për të plotësuar një listë të tillë. Por unë mund të mendoj për dy njerëz të cilët, për mendimin tim, duhet të shkojnë drejt e në krye të listës. Unë nuk do të përmend emra. Në vend të kësaj, unë do t’ju jap disa të dhëna që mund të kuptohen lehtësisht se cilët janë ata. Njëri është një njeri që duhet të marrë një Oskar për rolin që ai luajti si një zyrtar i korruptuar i qeverisë në një video të prodhuar nga Dritan Prifti. Dhe tjetri është një ish-Ministër i Mbrojtjes i cili dihet që është koleksionist i orëve të bukura. A mund ta merrni me mend kush janë ata?
Letra për Sekretarin Blinken
Të nderuarit Anthony J. Blinken
Sekretar i Shtetit
Rruga 2201 C, NW
Uashington, DC 20520
Z. Sekretar:
Unë duartrokas për emërtimin tuaj publik të Sali Berishës dhe familjes së tij për shkak të akteve të rëndësishme të korrupsionit. Departamenti i Shtetit dhe agjencitë e tjera të Qeverisë së SHBA kanë qenë prej kohësh në dijeni të aktiviteteve të mbrapshta të Berishës dhe ka ardhur koha që kjo gjë të pranohet zyrtarisht. Me mirë vonë se kurrë!
Për tre dekada Sali Berisha ka penguar zhvillimin e institucioneve demokratike në Shqipëri. Duke pasur parasysh respektin e madh që shqiptarët kanë për Shtetet e Bashkuara, shpresoj që etiketimi juaj të minojë aspiratat politike të Berishës dhe të forcojë përparimin e Shqipërisë përpara si demokraci. Megjithëse sanksionet ndaj familjes Berisha janë një fillim i mirë, një perspektivë e shkëlqyeshme do të ishte që Departamenti i Shtetit të punojë në mënyrë aktive me qeverinë shqiptare për të ndjekur penalisht familjen Berisha dhe figurat e tjera politike për çdo akt të dyshuar korrupsioni sepse kjo do të dërgonte mesazhin më të fortë të mundshëm për shqiptarët se askush nuk është mbi ligjin.
Sinqerisht,
Gary Q. Kokalari
Shqiptarët për një Shqipëri Demokratike