Ndërkombëtarët kanë shtuar presionet ndaj politikës në vend për ngritjen e Gjykatës Kushtetuese. Ambasadorja amerikane ishte e para e cila kërkoi që në muajin janar Kushtetuesja të jetë gati.
Por pas Shteteve të Bashkuara edhe Bashkimi Europian i ka bërë thirrje Shqipërisë të mbyllë sa më shpejt procesin e emërimeve në Gjykatën Kushtetuese, kusht ky që i paraprin konferencës ndërqeveritare. Ka qenë zëdhënësja e Komisionit për Çështjet e Zgjerimit dhe Fqinjësisë në BE, Ana Pisonero, ajo e cila përmes një reagimi rikujton dhe udhëzimet që ka ofruar Komisioni i Venecias për autoritetet shqiptare në lidhje me këtë çështje.
“Ne nga ana e Bashkimit Europian jemi në pritje të përmbylljes sa më shpejt të emërimeve në Gjykatën Kushtetuese në mënyrë që ky institucion t’i rikthehet funksionimit të plotë. Bashkimi Europian inkurajon autoritetet shqiptare që të vazhdojnë pa vonesa të mëtejshme me qëllim rivendosjen e Gjykatës Kushtetuese dhe funksionimin e saj të plotë. Gjithashtu, ky është një kusht i përfundimeve të Këshillit të mbajtur më 25 Mars 2020 që i paraprin Konferencës së parë ndërqeveritare.
Opinioni i Komisionit të Venecias i jep autoriteteve shqiptare udhëzimet e nevojshme për të përfunduar sa më shpejt emërimet në Gjykatën Kushtetuese”, u shpreh Zëdhënësja e Komisionit për Çështjet e Zgjerimit dhe Fqinjësisë në BE Ana Pisonero.
Reagojnë juristët
Ndërkohë që pas presionit të ndërkombëtarëve, duket se palët kanë filluar të lëvizin. Në datën 16 shtator, Këshilli i Emërimeve në Drejtësi do të mblidhet për të shqyrtuar vakancat që janë krijuar në Gjykatën Kushtetuese. Gazeta kontaktoi dje me juristët, të cilët treguan rrugën se si duhet të veprojë KED.
Juristi Saimir Vishaj u shpreh optimist për ngritjen e Kushtetueses brenda këtij viti, por sipas tij duhet të jetë Këshilli ai i cili duhet të punojë me intensitet në mënyrë që të shqyrtojë në kohë të gjitha kandidaturat. Në reagimin e tij për gazetën, Vishaj u shpreh se të gjithë janë në pritje të një Gjykate Kushtetuese funksionale. “Është e mundur që Gjykata Kushtetuese të ngrihet në fillim të vitit që vjen.
Kapacitetet janë edhe pse KED punon me kohë të pjesshme. Këshilli duhet të punojë me ritme më të shpejta që të kemi kapacitetet e duhura dhe ne të kemi një Gjykatë Kushtetuese. Duhet që vetëm KED të punojë në mënyrë të pandërprerë dhe jo të mblidhet 1 herë ose 2 herë në muaj. Po të punojë me intensitet të plotë do arrijë të nxjerrë më të mirë për këto vakanca.
Edhe ne jemi dakord që në janar të kemi një Gjykatë Kushtetuese, sidomos për 6 anëtarët që do zgjidhen nga presidenti dhe nga Kuvendi dhe të fillojë funksionimi normal”, tha Vishaj. Por në të njëjtën linjë ishte edhe avokati Genc Gjokutaj. Për gazetën, ai u shpreh se e vetmja gjë që e ka penguar funksionimin e Kushtetueses është vullneti politik. Gjokutaj shtoi se KED duhet të pranojë që në fillim aplikime të kandidatëve që plotësojnë kriteret. “Nëse ka vullnet politik për ta bërë ajo bëhet edhe përpara vitit të ri.
Problemi është që këtu janë krijuar artifica që e kanë penguar. Ne patëm kandidatura që asnjëra nuk plotësonte kriteret dhe u prit deri sa të verifikoheshin, ndërkohë që ajo dihej që ata nuk kalonin. Kështu që çdo gjë është vullnet politik.
Nëse bëhet verifikimi i kandidatëve të kryhen procedurat siç duhet dhe çdo gjë është në rregull. Deri tani është mungesa e vullnetit politik për të penguar këto institucione. Por sigurisht mungesa e këtyre institucioneve i ka shërbyer vetëm mazhorancës. Sepse po marrim vetëm një rast, zgjedhjet bashkiake me vetëm një kandidat, zgjedhjet monopartiake.
Ajo është komplet antikushtetuese që nëse do të kishte Gjykatë Kushtetuese nuk do të ndodhnin. Në mungesë të kësaj gjykate e ushtruan vullnetin në mënyrë jo ligjore”, tha Gjokutaj për gazetën. Ndërsa konstitucionalisti Sokol Hazizaj u shpreh skeptik për ngritjen e Kushtetueses brenda këtij viti.
“Ambasadorja amerikane po tundon politikën dhe kërkon plotësimin e vakancave. Nuk jam i qartë nëse Gjykata Kushtetuese mund të ngrihet brenda këtij viti. Këta kur nuk e ngritën gjithë këtë kohë do e ngrenë për 3 muaj”, tha Hazizaj.