Nga Av. Edmond Petraj
Në një sistem ku drejtësia shpesh perceptohet si e kapur, e korruptuar dhe e paaftë për të dhënë zgjidhje të drejta, lind natyrshëm pyetja: A është koha për një institucion të ri që të verifikojë të gjitha dosjet dhe vendimet e dhëna?
Sot, shumë qytetarë ndihen të tradhtuar nga gjyqësori. Vendime të padrejta, procese të zgjatura, mungesë transparence dhe paprekshmëri për gjyqtarët që shkelin ligjin kanë krijuar një klimë mosbesimi total. Inspektorati i Lartë i Drejtësisë (ILD), Këshilli i Lartë Gjyqësor (KLGJ) dhe Këshilli i Lartë i Prokurorisë (KLP) supozohet të mbajnë sistemin nën kontroll, por realiteti ka treguar se shpesh këto institucione ose janë të ngadalta, ose nuk e bëjnë punën siç duhet.
A Mjafton Reforma në Drejtësi?
Reforma në drejtësi premtoi ndryshime rrënjësore, por pas disa vitesh, ka ende shumë vendime të dyshimta dhe shumë gjyqtarë që vazhdojnë të abuzojnë me pushtetin e tyre. Ndaj, ideja për një Institucion të Pavarur të Verifikimit të Drejtësisë bëhet gjithnjë e më e nevojshme.
Çfarë Mund të Bëjë Ky Institucion?
1. Auditim të Plotë të Vendimeve – Të analizojë nëse vendimet e dhëna kanë qenë të drejta, të argumentuara dhe të bazuara në ligj.
2. Rishqyrtim të Dosjeve të Dyshimta – Të hetojë raste ku ka indikacione për korrupsion ose vendime të marra me ndikim politik apo ekonomik.
3. Hetim të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve – Të nxjerrë përgjegjësi për ata që kanë abuzuar me detyrën dhe kanë dhënë vendime të padrejta.
4. Transparencë për Publikun – Të publikojë raportime periodike mbi cilësinë e drejtësisë dhe të informojë qytetarët mbi rastet e hetuara.
A Është e Realizueshme?
Një institucion i tillë do të kishte sfida të mëdha. Duhet një kornizë ligjore e fortë, një pavarësi e garantuar nga politika dhe një vullnet i madh për të mos lejuar kapjen e tij nga të njëjtat struktura që duhet të kontrollojë. Por nëse drejtësia e sotme nuk funksionon, a nuk është më mirë të krijohet një mekanizëm i ri që të vendosë standarde të reja?
Në fund të fundit, drejtësia që nuk jep drejtësi është një padrejtësi më vete. Nëse institucionet ekzistuese nuk e bëjnë punën e tyre, atëherë një strukturë e re mund të jetë e vetmja zgjidhje për të rikthyer besimin tek sistemi gjyqësor.