Nga Alfred Peza
Edi Rama duket se e ka gjetur përfundimisht kurën politike, për tia kundërvënë strategjisë antisistem të “Opozitës së Bashkuar”. Përballë qasjes së paprecedentë të një grupimi opozitar partish dhe liderësh që kërkojnë të shpikin rregulla “alla shqiptarçe” të lojës, duke injoruar përfaqësimin e vullnetit politik të shqiptarëve të shprehur me votë, ilaçi është “demokracia direkte”.
Le ta shpjegojmë pak më thjeshtë dhe pa dorashka këtë që po ndodh e pritet të ndodhë pas zgjedhjeve të 30 Qershorit, në sistemin pluralist, politik e demokratik të Shqipërisë.
Partia Socialiste ndodhet prej 6 vjetësh në krye të qeverisjes së vendit, pas fitoreve të saj me votë në zgjedhjet e përgjithshme parlamentare të 2013 dhe ato të 2017. Në 2 vitet e fundit, mazhoranca e udhëhequr nga Edi Rama e kontrollon e vetme pushtetin ekzekutiv dhe atë legjislativ. Ndërsa Sali Berisha, Lulzim Basha, Ilir Meta dhe Monika Kryemadhi kontrollonin deri dje, pushtetin e drejtësisë i cili në një sistem pluralist e demokratik normal, presupozohet që të jetë i pavarur duke kontrolluar dhe mbajtur në ekuilibër, dy pushtetet e tjera.
Pushteti i drejtësisë ka qenë kollona më e kalbur e shtetit shqiptar në këto 30 vitet e post komunizmit. Ky është një fakt i pranuar gjerësisht si nga raportet e specializuara të institucioneve ndërkombëtare, ashtu dhe nga qytetarët shqiptarë që e mbështetën në masën 95%, reformën e thellë që Parlamenti miratoi më 22 korrik 2016, në këtë fushë.
Thelbi i Reformës në Drejtësi është heqja e këtij sistemi nga kthetrat e liderëve politik dhe trupës së korruptuar e kriminalizuar të prokurorëve e gjyqtarëve dhe rikthimin e saj, në duart e profesionsitëve. Tashmë drejtësia e re që po ringrihet nga e para në Shqipëri, është nën garancinë e Kushtetutës dhe monitoruar nga SHBA e BE. Gjë që siguron shndërrimin e pushtetit të drejtësisë në një pushtet të pavarur, si garante e paanshme e sistemit politik e demokratik të vendit dhe besimit të qytetarëve.
Në këto kushte, edhe nëse do të donin; as Edi Rama, as PS e as mazhoranca e saj, as nuk mund ta zhbëjnë, as nuk mund ta tjetërsojnë dhe as që mund ta komandojnë dot drejtësinë. Ndërsa Sali Berisha, Lulzim Basha, Ilir Meta dhe Monika Kryemadhi kur e kuptuan se e humbën përfundimisht ndikimin dhe kontrollin mbi pushtetin e drejtësisë, e radikalizuan në ekstrem aksionin opozitar. Nga frika se ora e drejtësisë së vërtetë po troket dhe ata nuk kanë më imunitet për krimet dhe korrupsionin e 30 viteve të fundit. Ky është thelbi i krizës së sotme të “Opozitës së Bashkuar”.
E vetmja mundësi që u mbetej në këtë situatë, ishte që ta kthenin mbrapsht, rrotën e reformës në drejtësi. Për këtë u duhej medoemos që të riktheheshin në qeveri dhe të kishin mazhorancën në Parlament. Duke qenë se nuk e kishin mbështetjen e duhur popullore për ta fituar me votë, kërkuan që ta fitonin pushtetin në tavolinë. Nëpërmjet “revolucionit” të molotovëve të udhëhequr nga kauza: Ose ikën Edi Rama, ose shkrihet opozita!
Edi Rama nuk iku. Ndaj, tani na mbetet që të shohim se çfarë do të ndodhë, me opozitën. Derisa ajo të mendohet, qytetarët që kishin votuar për të, ka mbetur pa përfaqësim në Parlament e pushtetin qëndror, e së fundi edhe në pushtetin lokal. Kjo as nuk është parë, as nuk është dëgjuar dhe as nuk ka ndodhur kurrë në historinë e demokracive moderne të botës së qytetëruar. Sigurisht që herët ose vonë, realitetet opozitare që po lindin e do të lindin do ta rikthekmë normalitetin pluralist në vend.
Por deri atëherë, qytetarët shqiptarë pa dallim bindjesh politike dhe qasjesh elektorale, duan punë. Duan shërbime. Duan ligje. Duan rregull e rregulla. Duan norma dhe gjithçka tjetër, për një jetë normale në një sistem politik e demokratik funksional për të gjithë. Në kushtet kur opozita e ka braktisur “demokracinë përfaqësuese” duke i tradhëtuar votuesit dhe mbështetësit e saj për hallin personal të katërshes së lidershipit të vet, ka vetëm një rrugë: Aplikimi në praktikë i “demokracisë direkte”.
Ajo është një formë e demokracisë në të cilën njerëzit vendosin për iniciativa politike të drejtpërdrejta. Në “demokracitë përfaqësuese” njerëzit votojnë për deputetë, këshilltarë dhe kryetarët e bashkive. Më pas janë ata, që e ushtrojnë pushtetin që u delegohet me votë. Ndërsa në “demokracitë direkte”, është populli ai që vendos mbi politikat dhe vendimet, pa ndonjë ndërmjetës. Dy kolonat mbi të cilat ecën dhe funksionon “demokracia direkte” janë: Demokracia komunikuese dhe demokracia pjesëmarrëse.
Zbatimi çdo ditë në praktikë i filozofisës së bashkëqeverisjes me qytetarët nga ana e mazhorancës; portali “shqipëriaqëduam.al” për adresimin e halleve, problemeve dhe zgjidhjen e tyre; komunikimi i drejtpërdrejtë i Kryeministrit me njerëzit në rrjetet sociale por jo vetëm; adresimi dinamik nga çdo ministër, drejtues i të gjitha niveleve dhe kryetar bashkie i zgjidhjeve për shetësimet e njerëzve; ngritja e rrjetit të “Forumeve të Debatit Qytetar” në të gjithë Shqipërinë,- janë disa nga format e ushtrimit të demokracisë direkte sot në Shqipëri.
Këto dhe shumë zgjidhje të tjera në të ardhmen, janë formula për ta injektuar që sot, ilaçin e duhur në trupin e demokracisë së vendit. Ky ilaç i vjetër sa vetë demokracia, është edhe kura më e mirë për ta shëruar sëmundjen që kërkon të përhapë opozita e rrugës, nëpërmjet strategjisë së saj antisistem. E kështu pa u ndalur, “demokracia direkte” do të bëhet bashkudhëtare e pandarë e europianizmit të Shqipërisë, deri në rikthimin e normalitetit edhe të “demokracisë përfaqësuese”.