Zbulohet raport-informacioni “Tepër sekret” i vitit 1963, ku sekretari i parë i Komitetit të Partisë së qytetit të Tiranës, Rrapo Dervishi, informon sekretarin e Komitetit Qëndror të PPSH-së, Rita Markon, “Mbi veprimtarinë armiqësore të muajve të fundit në qytetin e Tiranës”, ku jepen të dhëna rreth disa grave dhe vajzave polake, hungareze etj, dhe shënimi që ka bërë Enver Hoxha për të hetuar hungarezen, Kloreta Nano, (bashkëshortja e Dr. Kosta Nano, mjek në Spitalin Ushtarak), e cila ka thënë se: “Enveri dhe Mehmeti jane injorantë”.
Nga Dashnor Kaloçi
Shprehja e famëshme e Leninit se; “Çdo komunist është një çekist”, duket që ka gjetur zbatim sa më mirë me komunistët e organizatës bazë të partisë të lagjes nr. 5 në qytetin e Tiranës në vitin 1963, të cilët në mënyrë vullnetare kanë bërë detyrën e punonjësve të Sigurimit të Shtetit, duke ndjekur, survejuar, e mbledhur të dhëna për disa shtetase të huaja që ishin asokohe në Tiranë.
Kjo gjë del dhe bëhet e qartë nga një raport-informacion i sekretarit të parë të Komitetit të Partisë së qytetit të Tiranës, Rrapo Dervishi, dërguar Rita Markos, i cili në atë periudhë kohe mbante detyrën e sekretarit të Komitetit Qëndror të PPSH-së, për organet e “Diktaturës së Proletariatit”.
Në raport-informacionin në fjalë, nga komunistët e asaj organizatë bazë, janë mbledhur një sërë të dhënash, “për veprimtarinë armiqësore” që zhvillonin disa vajza dhe gra të huaja, kryesisht polake, hungareze etj, të cilat ishin pjesë e trupit diplomatik të akredituara në Shqipëri.
Si p.sh., vajza e atasheut tregtar polak, (nxënse te gjimnazi “Sami Frashëri”), apo ishin martuar me shqiptarë, si p.sh. agronomja hungareze, Edi Çeliku, punonjëse në ndërrmarjen e pastrim-gjelbërimit të Tiranës dhe Kloreta Nano, bashkëshortja e doktor Kosta Nanos, asokohe mjek
në Spitalin Ushtarak të Tiranës. Siç do të shohim edhe nga dokumenti në fjalë (dhe faksimilet përkatëse), pasi ka marrë raport-informacionin, Rita Marko ia ka dërguar atë Enver Hoxhës, i cili ka vënë aty shënimet përkatëse për secilin rast.
Ndryshe nga rastet e vajzës gjimnaziste të atasheut tregtar polak apo agronomes Edi Çeliku, (e martuar me shqiptar), ku për “veprimtarinë armiqësore” të tyre Enveri nuk ka shkruar asgjë, në rastin e hungarezes Kloreta Nano, ai ka shkruar: “Të hetohet pasi e tillë do jetë”.
Kjo, pasi ai nuk ja ka falur asaj fjalët e thëna për të se: “Enver Hoxha dhe Mehmet Shehu janë injorantë, sepse nuk po e kuptojnë situatën, ndërsa Tito dhe Hrushovi janë burra shteti të mëdhenj që po shpëtojnë njerzimin dhe bota do të krenohet për këta…”.
(Shkrimi me dokumentet arkivore, faksimilet përkatwse dhe fotot, publikohet ekskluzive për gazetën Tema).
PARTIA E PUNES SHQIPERISE Tepër Sekret
KOMITETI I PARTISE QYTETI Tiranë, më 4.II.1963
TIRANE
Nr. i Prot. 121
Lënda: Dërgohet një informacion
KOMITETIT QENDROR TE PPSH
Shokut Rita Marko
T I R A N E
Ngjitur po ju dërgojmë një informacion që i ka ardhur Komitetit të Partisë nga Xhemile Korbi, komuniste në Ministrinë e Punëve të Jashtëme.
Ne muarrën këto masa:
Thirrëm sekretarin e organizatës bazë të partisë të lagjes Nr. 5, për të parë se deri ku është shtrirë veprimtaria armiqësore e kësaj në vëndin e banimit, me cilin ka marrëdhënie kjo familje dhe kush hyn e kush del.
Njoftuam Drejtorinë e Punëve të Brendëshme për të parë këtë problem nëpërmjet kanaleve të punës së saj.
Një kopje e informacionit iu dërgua Drejtorisë Politike të Ushtrisë për të parë punën e kapiten Kosta Nanos si mjek në Spitalin Ushtarak.
Kaq për dijeni.
SEKRETARI I KOMITETIT TE PARTISE TE QYTETIT TIRANES
(Rrapo Dervishi)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
PARTIA E PUNES SHQIPERISE Tepër Sekret
KOMITETI I PARTISE QYTETI Tiranë, më …
TIRANE
Ekzemplar Nr.
INFROMACION MBI DISA SHFAQJE ARMIQESORE TE VERTETUARA MUAJT E FUNDIT NE QYTETINE TIRANES
Gjatë mujave të fundit të këtij viti Komiteti i Partisë ka marrë disa informacione nga organizatat e partisë me anë të të cilave vihemi në dijeni për disa lloje dhe forma të veprimtarisë armiqësore të shprehura me gojë, me anë parrullash të shkruara nga persona të ndryshëm nëpër muret si dhe takime të dyshimta që kanë bërë element me përbërje jot ë mirë, këtu poshtë po shënojmë disa nga këto të dhëna:
I. Propaganda armiqësore me gojë
Gruaja e Doktor Kosta Nano, e quajtura Kloreta Nano, me nënshtetësi Hungareze në takime me gra të ndryushme shqiptare thotë se: Në Shqipëri është krijuar një situatë e rëndë sa që njeriu nuk guxon t’i flasë tjetrit të vërtetën. Organet shqiptare nuk i lejojnë përfaqësuesit Hungarezë të bredhin lirisht për të skjaruar masat. Enver Hoxha dhe Mehmet Shehu janë nga më injorantët sepse nuk e kuptojnëe situatën dhe hidhen kundra Hrushovit, por do të shohin se Hrushovi nuk ka vepruar akoma. Hrushovi dhe Tito janë burra shteti nga më të mëdhenjtë
që po të shpëtojnë njerzimin, janë tejpamës dhe se bota duhet të krenohet për këto, etj komente me karakter armiqësor. Në të gjitha rastet nga shoqet ajo ka marrë përgjigjien e merituar. Me sa dimë, kohët e fundit ajo ka kërkuar për t’u larguar për në Hungari.
Mbi sa sipër kemi njoftuar Komitetin Qëndror të Partisë më datën 4.II.1963. Nga ana jonë u muarrën masa për të rritur vigjëlencën e organizatës së Partisë në lagjen Nr. 5. Gjithashtu u ngarkua Drejtoria e Punëve të Brendëshme për të ndjekur çështjen e qytetares hungareze. Për të parë qëndrimin e Kosta Nanos, ish-mjek në Spitalin Ushtarak, u vu në dijeni Drejtoria Politike e Ushtrisë Popullore. Kohët e fundit, Kosta Nano është çmobilizuar nga Ushtria dhe u caktua mjek në Poliklinikën e qytetit.
Në fidanishten e ndërrmarjes lokale të pastrim gjelbërimit punon një agronome Hungareze, që quhet Edi Çeliku, edhe kjo duket se aktivizohet nga ana e ambasadës Hungareze. Tek ajo ka pasur raste që kanë shkuar punonjës të ambasadës. Gjatë ditëve që pati konfuzion në ndarjen e bukës, e cila në takime me punëtorët, u bënte pyetje, nëse e siguruan bukën apo jo. Eshtë porositur organizata bazë e partisë që të tregoj kujdes lidhur me qëndrimin e saj.
Një veprimtari jo më pak armiqësore është duke zhvilluar vajza e atasheut tregtar polak, e cila vazhdon klasën e X-të në gjimnazin e ri “Sami Frashëri”. E përmëndura propagandon në favor të revizionizmit dhe godet direkt vijën ekonomike dhe politike që ndjek e zbaton partia jonë. Ajo thotë: “Po të ndiqni rrugën kineze, kurrë nuk keni për të ndërtuar socializmin”. Eshtë vërtetuar të ketë shpënë revista me artisë dhe artiste të huaja dekadente, bën gjeste imoraliteti e propagandon kudo duke folur për dashuritë dhe mbrëmjet që frekuenton ajo me përfaqësues të ambasdadeve Jugosllave, Egjyptjane etj. Jo pa qëllim ajo qëndron në bankë në pozicion provokues ndaj nxënësve dhe ju u thotë se jam revizioniste etj. Këto ditë u përjashtua fare nga shkolla.
SEKRETARI I KOMITETIT TE PARTISE TE QYTETIT TIRANES
(Rrapo Dervishi)